As jy soos ek is,
dan is jy bewus van Rugby en dis hoe ver jou kennis en belangstelling strek. Dit
het geen invloed op jou lewe nie, en jy lei ‘n gelukkig lewe ondanks dié feit. 17
of 12 of 49 mans (of hoeveel ook al in ‘n span is) wat heen en weer hardloop op
‘n baan agter ‘n bal aan, het geen impak op jou lewe nie.
Die probleem is dat
elke nou en dan besluit die hele wêreld om op een of ander land neer te daal en
teen mekaar rugby te speel. Hulle noem dit glo die rugbywêreldbeker. Skielik
gaan staan die hele samelewing botstil en al wat ons dag in en dag uit hoor is “Rugby
woohoo! Go Bokke!” en mense soos ek en jy staan in die skadu’s op die kantlyn as
uitgeworpenes van die samelewing want ons is totaal clueless.
Wel, nie hierdie
jaar nie. Ek het vir mense soos myself en jy wat clueless is ‘n cheat sheet
geskryf sodat ons kan deel wees van die rugbywêreldbeker 2019 vieringe. Hierdie
is die resultaat van maande se navorsing. (OK fine, met “maande se navorsing”
bedoel ek als wat ek kan onthou van daai een keer wat ek probeer rugby speel
het op skool 25 jaar terug. Ek het aanvanklik die rugby reëlboek oopgeslaan,
maar dit was ‘n 212 bladsy dokument en, wel fok dit, ek het nie daai soort tyd
nie.)
Die basics:
- Daar
is baie rugbyspanne om van te kies. Jy moet één kies. Dit maak glad nie saak
waarop jy jou keuse baseer nie. Dit kan wees omdat die materiaal waarvan hulle hempies
gemaak is gemaklik lyk, of omdat hulle span naam jou met heimwee laat dink aan
jou gunsteling Spur gereg. Of die span met die aantreklikste spelers. ‘n
Gewilde rede om ‘n span te kies, is gebaseer op waar jy bly. Byvoorbeeld as jy
in Bloemfonfokkentein bly, dan kies jy Vrystaat. Want: Redes. Jy moet egter
mooi dink oor jou keuses want jy gaan sekere opofferings moet maak. Byvoorbeeld
as jy in Pretoria bly en besluit om vir die Blou Bulle te gil, dan moet jy
bereid wees om Klippies en Coke te drink, ‘n mynhoed met horings te dra en ‘n
paar reuse blou – uhm – testikels aan jou kar te hang. Is jy bereid om ‘n paar
blou pere aan jou Mercedes C-klas te hang? Nee? Dan is Blou Bulle dalk nie vir
jou nie.
Tydens die wêreldbeker moet jy vir Suid-Afrika skree anders is jy ‘n
verraaier, kommunis en terroris.
-
‘n
Rugbyspan bestaan uit 15 spelers. Maar dis net die hoeveelheid wat gewoonlik op
die veld is. Daar is nog heelwat ouens wat langs die veld sit en hoop een van
hulle spanmaats breek ‘n been sodat hulle ook ‘n beurt kan kry om op die veld
te draf.
-
‘n
Rugbyspeler se toerusting bestaan uit ‘n rugbytrui, ‘n PT broek, ‘n paar tokse
en kouse. Ons weet nie of dra hulle onderbroeke nie, en ons stel ook nie belang
nie.
Hoekom hulle dit ‘n rugbytrui noem weet g’n mens nie. ‘n Trui is mos
eintlik ‘n onooglike lelike ding wat van wol gemaak is wat jou ouma vir jou
gebrei het. Dis tog nie wat rugbyspelers aan het nie? Moenie dieselfde fout as
ek maak en dit per ongeluk ‘n cardigan noem nie. Jy kry ‘kyke’.
Hulle het ook mouth guards om hulle tande te beskerm. Behalwe die Kaapse
spelers, want... redes.
Party van die spelers (die slotte – ons sal later weer by hulle kom) het
sulke hoede-goeters op hulle koppe of verbande om hulle ore. Dis om hulle ore
te beskerm want ‘n skrum fok jou ore op. (Ek het op skool mos vir ‘n week rugby
probeer speel. Ek is gekies as slot. Voor die tyd het ek ‘n perfekte paar ore
gehad. ‘n Week later het ek sulke verlepte nat piesangskil ore gehad.)
-
Die
doel van die hele spel is om die bal (die ovaal wit voorwerp so groot soos...
uhm... ‘n rugbybal?) in die hande te kry en daarmee punte aan te teken.
Posisies:
Net om jou geheue
te verfris, daar is mos 15 spelers op die veld. Elke speler op die veld het ‘n “posisie”.
Ek weet dit klink verspot want as jy al ooit ‘n rugby gesien het, dan weet jy
dis totale chaos en die ouens hardloop net waar en wanneer hulle wil. Blykbaar
is dit verkeerd.
Die span word in
2 gedeel: Voorspelers en agterspelers. Jy gaan my nou nie glo nie, maar die
voorspelers is betrokke vóór in die gespelery en die agterspelers is daar ágter
rond betrokke.
Die voorspelers se
werk is om die bal in die hande te kry en dit vir die agterspelers te gee sodat
hulle dit weer kan verloor deur te skop of geduik te word. So nou en dan kry ‘n
agterspeler dit per ongeluk reg om punte aan te teken, en dan kry die
agterspelers al die lof, alhoewel die voorspelers al die werk gedoen het. Baie
soos wat by ons almal se werk gebeur. Jy doen al die werk en management vat die
lof. Duidelik is agterspelers ‘n klomp tossers.
Die voorspelers
bestaan uit die volgende spelers (gelys volgens die nommer op hulle trui:
1.
Loskopstut:
Die stutte is die... wag... ek wil nou nie sê “vetties” nie, maar hulle is
definitief nie maer nie. Hulle staan voor in die skrum, so hoe groter en
sterker hulle is, hoe beter. Ek het tot nou-net altyd gedink dis “los-skop-stut”,
maar so leer ek ook dat dit hulle koppe wat los is, en nie hulle skoppe nie.
2.
Haker:
Die haker staan ook voor in die skrum en word omhels deur die stutte. In die ou
tyd moes die haker die bal in die skrum gehaak het, maar deesdae werk dit
anders. So ek weet nie wat is hulle werk nou eintlik nie. O-ja! Hulle moet die
bal ingooi by die lynstaan. En as jy in ag neem dat in Engels hulle ‘n “hooker”
genoem word, beteken seker ook dat hulle die sletterige een in die span is?
Dalk maak die haker ogies vir die ander span om hulle aandag af te trek as die
skrum sak?
3.
Vaskopstut:
Dieselfde as die loskopstut, behalwe sy kop is vas.
4.
Linkerslot:
Hulle sak ook in die skrum en word in hulle ‘bikini-areas’ gegryp deur die
ouens wat agter hulle sak in die skrum. (Dis nogal ‘n verrassing as jy vir die
eerste keer as jong seun die skrum sak. So is my onskuld ook daarmee heen.) Hulle
moet ook die bal vang in lynstane (of ten minste probeer. Ek het probeer! Get
off my back!) so hulle is gewoonlik lank. Die linkerslot staan links in die
skrum.
5.
Regterslot:
Presies dieselfde as die linkerslot, maar net presies die teenoorgestelde want
hy staan regs in die skrum.
6.
Linkerflank:
Dis onduidelik presies wat die vent se werk is, want hy moet glo “veelsydig”
wees. Hy sak ook in die skrum en is die lummel wat die arme slot aan sy ‘privaat’
gryp. Die linkerflank moet ook eerste by die losskrum wees want hy moet die bal
probeer kry. (Klaarblyklik terwyl die regterflank staan en niks doen nie?) Hy
moet ook probeer om te verhoed dat die opposisie se baldraer die bal aan sy
aankomende voorspelers oorhandig. Ek weet nie wat dit beteken nie – dis net so
ge-copy en paste uit die reëlboek.
7.
Regterflank:
Mens sou dink hy doen presies dieselfde as die linkerflank, maar net regs. Ek
kry egter geen duidelikheid oor wat hy nou eintlik moet doen nie. Dalk staan en
mooi lyk? Ek weet nie.
8.
Agsteman:
Nie ‘n baie oorspronklike naam vir die agtste speler nie, is dit? Hoekom nie
sommer die hele span so noem nie? Eersteman, tweedeman, ens...!? Hy sak ook in
die skrum. Ek weet nie wat anders doen hy nou eintlik nie. Hy is baie keer die
kaptein en ander kere nie, so hy staan seker en order die ander ouens rond?
9.
Skrumskakel:
Dis altyd die kort gat mannetjie op die rugbybaan. Gevolglik het hy ook
kortmannetjie-sindroom wat beteken hy’s vreeslik aggro. Die Jack Russel van die
span. Siestog. Hy gooi die bal by die skrum in en hardloop dan na die agterkant
van die skrum om weer die bal te kry. Pointless much?
10.
Losskakel:
Hy is glo die klaskaptein van die agterspelers. Baie bossy. En hy hou van skop.
Of is goeie skoppers. Of so iets? Basies sou hulle eerder wou sokker speel.
12.
Binnesenter:
Hy staan omtrent in die senter mister Venter. Hy moet die bal vang as die
losskakel nie die bal vinnig genoeg wegskop kry in sy droom om ‘n sokkerspeler
te wees nie.
13.
Buitesenter:
Soos ‘n binnesenter maar net aan die buitekant. Hy’s gewoonlik die een wat sleg
ruik, dis hoekom hy moet buite staan. Hy’t nie regtig ‘n spesifieke werk nie en
is basies maar net daar om die span vol te maak.
11.
Linkervleuel:
Die vleuels is gewoonlik die vinnigste ouens op die veld. Hulle is ook maar net
vinnig en rats omdat hulle vrek bang is. Hulle is delikate blommetjies wat gaan
kneus as hulle geduik moet word. Hulle is gewoonlik die ouens wat doellyn toe
hardloop om die drie te gaan druk, so hulle is die grootste varknekke in die
span. Die hele rugbyspan werk hulle gatte af om die bal by die vleuel te kry en
om die delikate dingetjie te beskerm, en as hy eventually die drie druk is dit
die vleuel wat al die drukkies en soentjies en gelukwensing kry.
Die linkervleuel staan links.
14.
Regtervleuel:
Die regtervleuel staan – dit gaan nou ‘n totale verrassing wees: Regs. Verderis
dit maar dieselfde storie net ‘n ander naam.
15.
Heelagter:
Jy weet seker wat ek nou gaan sê, en jy’s dood reg: Die heel agter staan heel
agter. Hulle is so ver van die spel af dat hulle gewoonlik rustig agter die
doellyn onder die pale kan staan en ‘n bier drink. So nou en dan kom die bal in
hulle rigting dan moet hulle goed kan vang. Gewoonlik skop hulle net die bal
weer terug na die ander kant van die baan toe want hulle is te lui om te
hardloop, of bang hulle bier mors.
Nou ja, dit is
die basiese inligting oor rugby. Volgende keer sal ek die reëls verduidelik,
asook tegniese terme wat ek nou reeds gebruik het soos “skrum” en “skop”. Vir
huiswerk kan julle bietjie gaan kyk wie speel watter posisie in ons 2019 Bok-span.
Moenie uitgevang word soos ek wat gedink het Frik du Preez speel nog flank nie.
0 comments:
Post a Comment