Friday 13 September 2019

Die Dood en die tweede kans



Ek het haar doodgemaak. Jy hoef nie te wonder nie. Daar is geen raaisel, misterie of onoplosbare komplot nie. Ek het die pistool teen haar kop gedruk en die sneller getrek. Natuurlik nie sonder die nodige drama, trane en pleite nie. Daar was bloed orals. Soos ‘n rooi storm na ‘n droë winter.

Dit het natuurlik begin by my eie dood. Ek het apaties in ‘n plas van my eie bloed gesit en wag. My wange was nat van die trane, maar ek het nie meer gehuil nie. Ek het genoeg gehuil voor dit, maar die trane was uiteindelik vir altyd klaar. Ek het ook nie lank gewag nie. Hy’t stadig, statig die vertrek ingestap, presies soos ek hom in my geestesoog gesien het. ‘n Entiteit in swart geklee met die mantel oor sy kop sodat jy nie sy gesig kan sien nie. Net ‘n oneindige swart. Die Dood. Dalk lyk hy soos wat jy verwag hy moet lyk? Hy lyk dalk anders vir elkeen?
Hy’t langs my kom sit, sommer so plat op die grond.
Hoekom?” Sy stem ingetoë, tog met soveel gesag dat die berge vir seker vir hom sal luister as hy praat.
Hoekom nie? Ek was half ongeduldig, half beskuldigend. Ek het niemand ‘n verduideliking geskuld nie.
Hierdie oomblik was die somtotaal van jare se foute, swakheid en moedswilligheid.

Ek was ‘n alkoholis. As ek nou terugkyk kan ek haar nie blameer dat sy gevra het vir ‘n egskeiding nie. Sy was die liefde van my lewe. En ek was haar ewige liefde. “Ewig”. Elke glas whiskey het haar liefde vir my bietjie-bietjie weggespoel. Na genoeg soebat, smeek, dreig en bottels whiskey word “ewig” ook maar net so lank as wat een vrou nie meer kan nie.
Sarah.
Na die egskeiding het ek nie ophou drink nie. Ses maande terug het Stuart, wat die wêreld se geduld gehad het, ook genoeg gehad en my in die pad gesteek. Ek het mure om my gebou en met woede en verwyte my laaste vriende en selfs familie vervreem. Laas maand het die bank ook genoeg gehad. ‘n Whiskey-asem betaal nie die huispaaiement nie. Hulle het laat weet dat hulle die huis gaan terugvat.
My lewe was in puin en al wie die skuld kon dra was ek. Hierdie was die bodem van ‘n put waaruit niemand ooit sal kan klim nie. Die einde.
Dit is natuurlik net reg dat die whiskey wat my tot by hierdie punt gebring het, my ook die nodige moed gegee het om die pistool teen my kop te sit en die sneller te trek. Natuurlik eers een laaste oproep na haar toe, om jammer te sê vir alles. Sy’t soos soveel keer tevore gesê ek’s dronk, ek moet ophou om haar te bel en die foon doodgedruk. Dit het die finale besluit seker makliker gemaak.

En hier het ek gesit, hopeloos en alleen. Maar ek was nie alleen nie.
Nadat ek die sneller getrek het was dit dalk ‘n ewigheid, dalk ‘n breukdeel van ‘n millisekonde. Toe ek opkyk, was hy daar.
 'n Normale mens sou histeries of bang gewees het, maar ek was nie meer normaal nie. Ek was nie verbaas dat hy daar was nie. Nee, ek het hom verwag. Verwelkom.
Hoekom?
‘Hoekom nie’ is wat ek wou antwoord. Maar dit was ‘n verligting om hoekoms uiteindelik hardop te sê. “Jy weet sekerlik al die redes. Drank. My swakheid. My foute. Die seer. Ek kan nie meer daarmee saamleef nie. Ek kan nie sonder háár leef nie!”
Ai, Michael...” Die manier waarop hy dit gesê het, het my weer soos 'n kind laat voel, asof ek iets gedoen het en daaroor gelieg het. Maar ek het nie nou gelieg nie. Die bewys was in die gemors wat ek op daardie oomblik was.
“Ek is jammer,” het ek gesê. Om watter rede ook al, het ek gevoel dat ek verskoning moet vra.
Jy’t ‘n leeftyd spandeer om jammer te wees.” Het hy geantwoord. “Jammer vir jouself. Maar jammer beteken niks tensy jy nie jouself vergewe nie.
 Die woorde het in my ore weerklink. Ek het geweet wat hy bedoel het. Hy wou hê dat ek moes sien dat my enigste vyand ekself was.
Jammer.
Jammer dat Joshua verdrink het. Jammer dat Joshua verdrink het toe ek hom moes oppas.
Ek was veertien. Hy was ses.
Ek probeer nou al 25 jaar myself verdrink.

 “Gee jy al die siele wat jy kom haal sielkundige raad?” Ek het probeer om hom in die oë te kyk, maar daar was net die eindelose swart waar sy gesig moes wees.
 Die Dood het ‘n verleë, kort laggie gegee, “Nee. Dit is meestal net vir diegene soos jý wat dit in eie hande neem om die lot te bepaal. Dit hang egter nie van jou af nie.
 “So, jy gee raad aan selfmoord slagoffers. Dis nou bietjie laat, dink jy nie so nie?"
 Hy’t diep gesug, asof hy dit al duisende kere vantevore verduidelik het. Hy het sekerlik. “Daar moet ‘n balans wees in die heelal. Goed en sleg. Die lewe. Die dood. Redes. ‘n Ewewig. Ek wil net vir jou 'n ander perspektief gee.
  “Watter perspektief sou dit wees? Die enigste werklikheid wat ek sien, is dat ek 'n aaklige verskoning van 'n mens is. Hoekom moet ek bang wees vir die dood? Dit kan nie moeiliker wees as die lewe nie. Dit is al wat daar vir my oor is.”
 “Ek wys jou net hoe die lewe kán wees.
 “Gmf. Waarvoor moet ek lewe?” My stem was hard, kwaad, maar dit het geen effek op die donker figuur voor my gehad nie.
Hy’t met verrassende geduld bly praat. “Wat as ek jou vertel dat jy dit deur hierdie depressie sou maak? Dat jy uiteindelik deur hulp en terapie jouself kon vergewe vir jou broer se dood. Wat as ek jou vertel dat omdat jy hierdie depressie sal oorkom, jy weer 'n werk sal kry, en dat jy baie suksesvol sou wees in die pos? Uiteindelik, sou jou vriende, familie en ook jou eks gesien het dat jy nugter is en jou lewe omgekeer het. Hulle sou trots wees op jou. Jy sal nie na 'n bottel whiskey kyk sonder om siek te wees nie. Sarah sal weer met jou begin praat en julle liefde sal weer vlam vat. Uiteindelik sal julle weer trou en twee pragtige kinders die wêreld inbring. Wat as ek jou sou vertel dat jy die beste deel van jou lewe sou misloop deur te kies om op te gee?
Die trane was weer terug. Trane van blydskap. Hoop. Sarah. Kinders. “Regtig? Sou ek regtig weer geluk geken het? Hoekom vertel jy my dit alles?”
Wil jy daai lewe ken?” Die Dood se stem was vol belofte van hoop.
“Ek wil lewe.”

Toe ek wakker word was haar gesig die eerste ding wat ek sien. Sarah. Sy het verduidelik dat die koeël wonderbaarlik geen permanente skade aan my brein verrig het nie. Ek gaan leef.
Ek het geleef.
Ek het na terapie en behandeling weer die wêreld aangedurf. Ek het my broer se dood verwerk en myself vergewe.
Sarah het my toegelaat om in haar spaarkamer te bly totdat ek weer op my voete was. Ek het die lewe aangedurf met ongekende energie en ‘n wil om te lewe. Ek het uiteindelik werk gekry en ‘n totale sukses daarvan gemaak. Na 2 jaar sonder ‘n druppel drank oor my lippe het Sarah ingestem om weer met my te trou. Binne ‘n jaar was sy verwagtend en ‘n tweeling het my oneindige vreugde gebring. Die lewe was ‘n lied.
Vir ‘n oomblik.

Sarah was na die tweeling se geboorte...anders. Ek het dadelik die simptome herken. Die onttrekking. Die konstante hartseer. Verlies aan eetlus en belangstelling. Sy het die tweeling soveel vermy as wat sy kon.
Depressie.
Ek het Sarah gedwing om my sielkundige te gaan sien en die dokter het bevestig wat ek vermoed het. Postnatale depressie. Sy het vir Sarah medikasie voorgeskryf en afsprake twee keer ‘n week gereël.

Maar dit was te laat.
Dit was net na twee die oggend en die tweeling was aan die huil. Sarah het opgestaan om hulle melk te gee. Ek het vinnig weer aan die slaap geraak toe die tweeling stil word. Sowat ‘n uur later het ek weer wakker geskrik van...ek weet nie. Maar iets was fout. Sarah was nog nie terug in die bed nie. Ek het haastig opgestaan en na die donker babakamer gestrompel. Sarah het emosieloos in ‘n bondeltjie voor die kot gesit met haar knieë opgetrek tot onder haar ken. ‘n Kussing in haar hande vasgeklem.
“Sarah?” ‘n Koue angs het my omsingel, deurdring en in my beendere gekruip. Ek het die lig aangesit en met ‘n doodsvrees tot by die kot geloop. Die tweeling het doodstil gelê.
Dood. Stil.
Die trane het vrylik oor my wange geloop terwyl ek my hand uitgesteek het en oor die yskoue liggaampies gevryf het.
“Nee...Sarah...NEE!” My bene het onder my ingegee en ek het inmekaargesak. Totaal lam van die skok.
“Hulle wou nie ophou huil nie.” Het Sarah in ‘n saaklike stem gesê en die kussing – die moordwapen – teen haar vasgedruk.

My hele lyf het geruk van die snikke en ek het besete roepe van pyn geskreeu – soos die van ‘n dier. Ek het ‘n hand op my skouer gevoel en ontsteld my lyf weggeruk. Toe ek opkyk, kyk ek in die diep swart niks waar Die Dood se gesig moes wees.
Ek was terug in die vertrek waar ek myself geskiet het, 3 jaar gelede. Asof daar nie ‘n sekonde verloop het nie. Ek het steeds in die plas bloed gesit wat net groter geword het. Was dit alles ‘n droom? Is dit alles ‘n hallusinasie as gevolg van breinskade van die skoot deur die kop?
Nee.” Het die Dood gesê asof hy my gedagtes gelees het. “Dit is jou lewe as jy besluit om te leef.
Ek het manies gelag.
“Watse soort besluit is dit?! Ek kan mos onmoontlik nie dáái besluit maak nie! Drie jaar van herstel en geluk en vrede vir my siel, en dan...” Ek kon die tweeling so duidelik soos daglig in my gedagtes sien. Voel. Ruik. Asof ek sekondes gelede nog aan hulle gevat het. Nou koud. Leweloos. “Jy’t dan die gesprek begin deur te sê ‘dit hang nie van my af nie’... En nou verwag jy ek moet ‘n keuse maak?”
Ja en nee. As ek sê dit hang nie van jou af nie, bedoel ek die balans hang nie van jou af nie. Die universele balans. Elke aksie het ‘n reaksie. Begin. Einde. Goed. Sleg. Lewe. Dood. Balans. Jy't keuses, maar die balans sal áltyd daar wees.

Mens sou dink dit is ‘n maklike keuse om te maak. Dat ek eerder sou kies om dood te wees as wat ek my kinders se lyke kry... My kinders, wat deur die liefde van my lewe vermoor was. Dis mos maklik. Kies die dood voor ek weer dit moes beleef.

Maar ek het nie die dood gekies nie.
Alles het gebeur soos die vorige keer. Ek het oorleef. Uit die put geklim en my lewe weer opgebou van die grond af op. Soos die vorige keer was Sarah daar vir my. Soos die vorige keer het ek haar uiteindelik gevra om weer te trou. Soos die vorige keer was sy verwagtend. Met ‘n tweeling.
Ek weet nie of sy dit kon aanvoel nie. Ek het my bes gedoen om die part te speel van die verlore, gebroke, verliefde man. Maar diep binne my was ‘n oneindige woede. ‘n Haat. Ek kon nie die toneel uit my gedagtes kry van Sarah wat in die donker voor die kot sit nie. My liewe, onskuldige kinders in die kot. Leweloos. Sarah wat hulle vermoor het. Dit het in my bly draai en kolk; soos ‘n kanker gegroei en gesweer. Ek kon haar nie vergewe nie.
Maar ek kon dit keer.

‘n Week na die geboorte van die tweeling het ek ons slaapkamer ingestap met die pistool. Ek het die koue staal teen ‘n verskrikte Sarah se kop gedruk.
“Jy is ‘n moordenaar. ‘n Monster.”, het ek koud gesê en die sneller getrek. 3 jaar se woede, haat, afsku wat gelei het tot daardie oomblik.
Toe ek omdraai staan Die Dood daar. Alhoewel ek nie sy gesig kon sien nie, kon ek die hartseer en teleurstelling voel.
“Sien. Ek kan kies.” Ek het vir hom gegrynslag. Ek was ver verby waansinnig. Verby terugkeer. “Jy soek ‘n dood vir ‘n lewe. Dáár. Redes? Dáár is jou redes. Balans? Dáár is jou balans.”
‘n Put sonder ‘n begin of ‘n einde.
Sonder om vir ‘n antwoord te wag het ek na die babakamer begin stap om die tweeling te gaan troos.
Ek het uiteindelik verstaan. Dit was nie ‘n droom nie. Dit was nie ‘n hallusinasie of breinskade nie. Daar was net een moontlike antwoord. Die hel.

© Riaan Palmer 

= = = = = = = = = =
Agtergrond oor die storie:
Die verhaal is aanvanklik begin as ‘n “moord verhaal” (murder mystery) maar het ‘n totale ander wending geneem as wat ek aanvanklik gedink het. Die verhaal het so “donker” geword dat ek in die middel gestop het om dit te skryf. Ek het iemand vertel daarvan en hulle het my aangemoedig om die storie klaar te skryf, en dié is die resultaat. Die wat bekend is met my skryfstyl weet dat bloed en moord en “babas doodmaak” definitief nie my styl is nie, so as enige iemand ontsteld is dan is dit ek. Maar as ‘n storie vertel wil word, dan moet hy vertel word.
Met apologie. 

Riaan
Share:

0 comments:

Post a Comment