Die vrou en die skerwe

Sy sit sommer so plat op die grond. Haar hart lê in skerwe so om haar. Haar gesig verraai geen emosie nie. Geen trane. Ek vermoed die trane is klaar. Elke druppel wat kon val, het geval. Daar is waarskynlik al twee diep spore oor haar wange – onsigbaar - wat deur die erosie van trane uitgekerf is. 

Een vir een tel sy ‘n skerf op om haar kosbaarste besitting weer aanmekaar te probeer kry. Soos ‘n tienduisend-stuk legkaart probeer sy die stukke bymekaar pas. Al verskil is, sy het geen prentjie van hoe die eindproduk moet lyk nie. Sy moet die legkaart uit geheue probeer bou. Elke brose skerf het ‘n begeleidende herinnering wat herroep moet word om sy plek te kry; om uiteindelik weer die pynlike fyn hart aanmekaar te las. 

Ek kyk in stilte hoe sy nog ‘n skerf optel. Sy vertel van die skerf. Dit was die geboorte van hulle eerste kind. Sy vertel van die hospitaal. Die dae wat selfone nog nie bestaan het nie, en daar verwoed agter hom aangebel is om hom in die hande te kry. Hy moes kom. Sy eersteling was op pad. Sy is nie seker waar en hoe hulle hom uiteindelik opgespoor het nie, maar hy was daar. Hy was saam met haar trots. Saam was hulle bly oor die nuwe lewe. ‘n Simbool van hulle liefde. Die vlymskerp punt van die skerf sny haar, en sy probeer om nie die pyn te wys nie. 

So tel sy die een na die ander skerf op en vertel elke skerf se verhaal. Sy vertel egter nie net van die skerwe nie, sy vertel ook van die krake. Soos wat elke skerf deel van haar hart is, en ‘n storie het, so het elke kraak ‘n storie. Maar dis nie mooi of lekker stories nie, want dit is die krake wat gelei het tot hierdie punt. ‘n Mooi, gesonde hart kan ‘n stamp oorleef. Of selfs as dit laat val word. Maar ‘n hart vol krake... Sy draai die skerf om en om tussen haar vingers. Ek weet nie of is dit omdat sy nie seker is waar dit pas nie, en of sy die skerf se storie in haar gedagtes herleef nie. Dit is ‘n besondere mooi skerf. Die kleure dans pragtig oor die delikate oppervlakte soos wat die lig elke faset vang terwyl sy dit om en om draai.

Uiteindelik vertel sy die skerf se storie, soos al die ander.

“Kyk. Dis my tweede kind. Die verassings kind.” Daar kom ‘n skaduwee oor haar gesig. “Sien - daar waar dit gebreek het kan jy nog sien hoe het ek dit met gom probeer plak het. ‘n Week voor die geboorte het ek hulle die eerste keer saam gesien. Sommer so in die publiek. Ek het ‘dis nie soos wat dit lyk nie’ gom opgesit. Hy het ‘ons is net vriende’ gom aangesmeer. Dit het gehelp dat my hart nie breek nie. Maar ek het eintlik geweet dis net ‘n tydelike oplossing. Dalk moes ek maar toegelaat het dat my hart destyds gebreek het, dan het ek vandag nie met soveel skerwe gesit nie.”

Sy bly lank stil voor sy verder praat.

“Hoe langer jy ‘n kraak los met net ‘patch en solution’ op, hoe swakker maak dit die res van die hart. ‘n Kraak moet ordentlik herstel word, anders kom hy terug en... byt jou aan die boud.”

Sy tel die skerwe op. Baie skerwe sny haar, maar sy stop nie. Ek weet sy moet haar hart weer heel kry. Ek wil haar graag help, maar ek is te bang om met my lomp vingers aan die fyn stukkies te vat. Ek kan haar ook nie probeer lei deur te praat nie, want ek weet nie hoe pas die duisende stukkies aanmekaar nie. Niemand weet nie. Net sy. Ek kyk om my rond. Almal sit en kyk hoe sy die skerwe optel en luister met soveel hartseer en omgee na elke skerf en kraak se storie. Almal het soveel respek en agting vir elke skerf. Elkeen teenwoordig besef hoe kosbaar elke stukkie is.

 Ek voel uit plek uit. Dit voel nie of ek waardig genoeg is om daar te wees nie. In die mees private oomblik waar ‘n vrou haar gebroke hart probeer red, is ek eintlik te betekenisloos, klein en niemand om teenwoordig te wees.

Maar sy laat my toe om daar te wees en ek aanvaar die woordelose toestemming. Ek leer uit die proses. Dalk gaan ek dit self eendag moet doen? Ek hou elke nou en dan my eie hart versigtig in my hande vas. Ek draai dit al in die rondte. Bekyk elke kraak, kepie en die plekke waar stukke al weg gesplinter het. Ek smeer politoer aan en maak seker dat die gom nog hou. Ek het dit ook vir iemand gegee om na te kyk. Gaan my hart ook eendag op die vloer beland in ‘n duisend stukke. Weggegooi asof dit niks beteken nie? Die probleem is, ‘n mens kan nie alleen na ‘n hart kyk nie. Jy moet dit met iemand deel, want ‘n alleen hart word koud en gaan naderhand dood. ‘n Hart wat gedeel word, groei. Ou krake word heel. 

Ek kyk ook na die hart wat aan my gegee, toevertrou, is. Hoeveel van die krakies en kepies het ek veroorsaak? Daar waar dit so hard en effe dof is? Was dit my skuld? Gaan ek eendag hierdie hart wat met soveel oorgawe aan my toevertrou is ook stukkend gooi en iemand anders los om die skerwe op te tel? Ek kyk na die vrou voor my wat met soveel deernis en omgee die skerwe en splinters optel. Hoe kan iemand dit aan iemand anders doen? Jy hanteer ‘n hart wat aan jou gegee is mos met soveel versigtigheid as wat jy kan. En as jy besluit jy wil dit nie meer hê nie, dan gee jy dit terug met soveel teerheid as wat jy kan bemeester. Jy gooi dit nie stukkend op die vloer nie.

Ek wonder vir ‘n oomblik waarmee sy die skerwe plak. Asof sy my gedagtes lees, sê sy “Ek weet nie wat Sy plan is nie, maar ek weet Hy is hier.” Ek verstaan: Haar gom is geloof. Hoop. Die sterkste moontlike gom vir oomblikke soos hierdie. 

Skielik merk ek op dat daar mense buite staan en deur die venster loer. Hulle druk hulle neuse plat teen die ruit en bekyk die vrou wat weerloos op die grond sit met die skerwe om haar. Nou en dan fluister die een iets vir die ander een agter ‘n hand en dan word daar kop geskud. Maar die vrou steur haar nie aan die mense nie. Ek merk nou eers op hoe haar spiere bult elke keer wat sy nog ‘n skerf plak. Ek besef hoe sterk sy.

“Hy’t nie die waarheid vir hulle vertel nie. Hy sal nooit nie. Dis mos makliker om vir hulle te vertel dis my skuld.” Sê sy sonder om op te kyk.

“Maar hoekom vertel jy nie vir hulle nie? Hulle moet weet. Hulle verdien om te weet wie en wat hy is!” Sê ek, half kwaad. “Dit sal jou vry maak. Dan kan jy mos jou kop omhoog hou.”

“Nee.” Antwoord sy. “Die gemeente kan nie weet nie. Ek hou in elk geval my kop omhoog want ek weet die waarheid. En julle wat saam met my hier is ken die waarheid. Dis al wat saak maak.”

Sy tel nog ‘n splinter versigtig op. Dit los ‘n diep sny aan haar hand.

=========================== ===========================

Ek dra die op aan die verpletterde vroue. Die vroue wat probeer heel maak en heel word. Die vroue wat probeer verstaan “Hoekom?”. Ek het nie woorde wat die seer en stukkendheid gaan reg maak nie. Maar kyk om jou rond. Daar is baie mense wat by jou sal sit terwyl jy die skerwe optel. Ons sal in stilte sit, en jy kan vertel van elke skerf en kraak. As jy wil, kan jy ons vra om ‘n skerf vir jou aan te gee, of om net te help vashou terwyl die gom droog word.

Mans, kyk mooi na jou vrou se hart. Dit is nie ‘n leë blikkie bier wat jy net kan neergooi en aanstap nie. Dit is die mees kosbaarste besitting in die wêreld.